Blog Görseli
PSİKOLOJİK BİLİM Uzmanı
Burçak Çağlar

BAŞARISIZLIK KORKUSU: MÜKEMMEL OLMA ÇABASININ GÖRÜNMEYEN YÜKÜ

Giriş: Neden Bu Kadar Korkuyoruz?

“Ya yapamazsam?”
Bu soru, birçok öğrencinin zihninde sınav dönemlerinde yankılanır. Başarısızlık korkusu, sadece düşük not alma endişesi değildir. Genellikle, “Yeterince iyi değilim.” düşüncesinin sessiz bir yansımasıdır. Oysa bu korku, zamanla motivasyonu azaltır, kaygıyı artırır ve en sonunda öğrenciyi kendi potansiyelinden uzaklaştırır.

Başarısızlık Korkusu Nereden Gelir?

Çocukluktan itibaren bize “başarılı olursan sevilirsin” mesajı sıkça verilir. Bu da “başarısız olursam değerim azalır” inancına dönüşür. Toplum, aile veya okul beklentileri de bu baskıyı artırabilir. Bir süre sonra hedef, öğrenmekten çok mükemmel görünmek haline gelir.

📍 Psikolojik olarak:

  • Hata yapmaktan korkmak
  • Erteleme davranışı (ya yapamazsam kaygısıyla çalışmayı bile bırakmak)
  • Kendini sürekli başkalarıyla kıyaslamak
  • İç sesin sürekli eleştirel olması

Bunlar, mükemmeliyetçiliğin görünmeyen yüzleridir.

Mükemmeliyetçilik Gerçekten Motive Ediyor mu?

Kısa vadede evet. Mükemmeliyetçi öğrenci, yüksek hedefler koyar ve çok çalışır. Ama uzun vadede bu çaba yıpratıcıdır. Çünkü hedef öğrenmek değil, hata yapmamaktır.

➡️ Bu da şunlara yol açar:

  • Sürekli stres
  • Odaklanma güçlüğü
  • Yorgunluk ve tükenmişlik
  • “Ne yaparsam yapayım yetmiyor” hissi

Mükemmeliyetçilik, dışarıdan başarı gibi görünse de içeride kendini yeterli hissetmeme duygusunu besler.

Ne Yapabiliriz?
3 Adımda Daha Sağlıklı Bir Bakış Açısı

1. Hata Yapmak Öğrenmenin Bir Parçasıdır

Hiç kimse ilk denemede mükemmel değildir. Her yanlış, seni bir sonraki doğruya yaklaştırır.
Kendine şu soruyu sor: “Bu hata bana ne öğretiyor?”

2. Kendinle Nazik Konuş

Bir arkadaşın hata yaptığında ona ne söylersin? Muhtemelen “Boşver, bir dahaki sefere olur.”
Kendine de aynı şefkati gösterebilirsin.

3. Küçük Adımları Kutla

Her başarı, büyük ya da küçük, fark edilmelidir. Kendine teşekkür et: “Bugün elimden geleni yaptım.”

Son Söz: Başarı, Hata Yapmaktan Korkmayanların Yolunda Saklı

Gerçek başarı, mükemmel olmak değil; hatalardan öğrenmeyi göze almaktır. Unutma, kimse sürekli zirvede kalmaz ama herkes yeniden başlayabilir. Kendini “başarısız” hissettiğinde hatırla: Sen bir sonuçtan ibaret değilsin. Sen bir süreçsin!


Rehberlik Uzman Desteği İçin kariyer danışmanımız seni arasın